kpb

Trauma & Revival - pokazy filmowe

październik - grudzień 2016 



Zapraszamy na pokazy filmów w ramach projektu Trauma & Revival realizowanego przez Galerię Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie. W programie sześć filmów, które przybliżą sposób, w jaki sztuka i wykonujący ją artyści radzili sobie z traumą wojenną przeżywaną w kontekście realnego i symbolicznego podziału Europy na Wschód i Zachód, a także jak się z niej podnieśli.

Projekt Trauma & Revival, spoglądając przez pryzmat sztuki, podejmuje próbę zrozumienia dwóch powojennych dekad. Okres od 1945 do 1968 roku Europa Wschodnia i Zachodnia przeżywały w odmienny sposób, trwale, jak się dotychczas wydawało, rozdzielone żelazną kurtyną. Tak też - osobno - o Europie Wschodniej i Zachodniej tamtych lat najczęściej się opowiada. Projekt stara się pokazać, że - wbrew symbolicznemu rozdzieleniu europejskich artystów ze Wschodu i Zachodu - tak naprawdę wiele ich łączyło: konieczność zmierzenia się z wojenną traumą i niepewna, choć żarliwa nadzieja jutra. Trauma & Revival dąży do odtworzenia wspólnego, pomimo wszystkich różnic, artystycznego doświadczenia tamtych lat na naszym kontynencie.

Głównym pomysłodawcą projektu jest Palais des Beaux-Arts (BOZAR) w Brukseli. Partnerami są galerie, instytucje kultury i fundacje z Europy Wschodniej i Zachodniej.

Pierwszy seans krakowskiej odsłony Trauma & Revival odbędzie się w Kinie Pod Baranami 18 października, a cały projekt potrwa do końca 2016 roku. Pokazy filmów zostały przygotowane we współpracy z Widokiem. Fundacją Kultury Wizualnej.

 


Wstęp wolny na wszystkie pokazy w ramach projektu. Odbiór bezpłatnych wejściówek w dniu pokazu w kasach kina.

 

PROGRAM:

wtorek, 18 października 2016
19.00
HISTORY’S FUTURE
| HISTORY’S FUTURE
reż. Fiona Tan, Holandia 2016, 95’
Wprowadzenie i komentarz: Katarzyna Bojarska

wtorek, 25 października 2016
19.00
MIROSŁAW BAŁKA
- wybór prac wideo 60’
Wprowadzenie i komentarz: Roma Sendyka

wtorek, 15 listopada 2016
19.00
PAYS BARBARE
| PAYS BARBARE
reż. Yervant Gianikian, Angela Ricci Lucchi, Francja 2013, 65’
Wprowadzenie i komentarz: Paweł Mościcki

wtorek, 22 listopada 2016
! 19.15
SPECTRES
| SPECTRES
reż. Sven Augustijnen, Belgia 2011, 104’
Wprowadzenie i komentarz: Andrzej Marzec

wtorek, 6 grudnia 2016
19.00
ECCE HOMO
| ECCE HOMO
reż. Maryan S. Maryan, 1975, 90’
Wprowadzenie i komentarz: Grzegorz Niziołek

wtorek, 13 grudnia 2016
19.00
KRONIKA JEDNEGO LATA
| CHRONIQUE D’UN ÉTÉ
reż. Edgar Morin, Jean Rouch, Francja 1961, 90’
Wprowadzenie i komentarz: Michael Rothberg



O FILMACH:

ECCE HOMO | ECCE HOMO
reż. Maryan S. Maryan, 1975, 90’

Z Nowego Sącza do Nowego Jorku, przez getto, koszmar Auschwitz, Palestynę, Paryż. Taką drogę przebył Pinchas Burnstein, ocalały z Zagłady żydowski artysta. Jego ekspresjonistyczne obrazy znajdują się w zbiorach najbardziej prestiżowych muzeów sztuki współczesnej na świecie. Ecce Homo, eksperymentalne dzieło Maryana S. Maryana (taki przyjął pseudonim) powstało w nowojorskim hotelu Chelsea na dwa lata przed jego śmiercią. Artysta mierzy się w nim z wojenną przeszłością, której symbolami stają się przywołane przez niego przedmioty: karabin, kaftan bezpieczeństwa i manekiny oficerów SS.

Wstęp i komentarz wygłosi Grzegorz Niziołek, związany z Uniwersytetem Jagiellońskim i Państwową Wyższą Szkołą Teatralną im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Zajmuje się teatrem XX i XXI wieku, tradycją romantyczną w polskim teatrze, krytyką teatralną, najnowszymi zjawiskami w teatrze polskim i europejskim, związkami teatru i historii. Współtwórca i redaktor naczelny Didaskaliów. Autor wielu publikacji, m.in. Sobowtór i utopia. Teatr Krystiana Lupy (1997), Warlikowski. Extra Ecclesiam (2008) oraz Polski Teatr Zagłady (2013).


HISTORY’S FUTURE | HISTORY’S FUTURE
reż. Fiona Tan, Holandia 2016, 95’



MFF w Rotterdamie 2016: udział w konkursie głównym

Główny bohater filmu Fiony Tan nie ma imienia. Nie ma też pamięci, wspomnień i punktów odniesienia – bezpowrotnie je utracił. Podróżuje po Europie, szuka swoich korzeni, tożsamości i rodziny. History’s Future to opowieść o bezskutecznych poszukiwaniach przeszłości. To także filmowy esej o współczesnych kryzysach: pamięci, ekonomii, historii.

Pełnometrażowy debiut Fiony Tan, autorki instalacji filmowych pokazywanych m.in. w londyńskim Tate Modern i paryskim Centre Pompidou, został doceniony przez europejskich krytyków za poczucie humoru („Screendaily”) i poetyckość („The Guardian”).

Wstęp i komentarz do filmu wygłosi Katarzyna Bojarska – krytyczka sztuki, tłumaczka, zainteresowana relacjami między sztuką, literaturą, pamięcią/historią a psychoanalizą. Współzałożycielka i redaktorka pisma Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej (pismowidok.org). Autorka książki Wydarzenia po Wydarzeniu. Białoszewski – Richter – Spiegelman (Warszawa 2012).


KRONIKA JEDNEGO LATA | CHRONIQUE D’UN ÉTÉ
reż. Edgar Morin, Jean Rouch, Francja 1961, 90’

Źródło: British Film Institute

MFF w Cannes 1961: International Film Critics Prize (Jan Rouch i Edgar Morin)

Czy jesteś szczęśliwy? – takie pytanie zadaje przypadkowym paryżanom Marceline, była więźniarka obozu koncentracyjnego. Odpowiedzi udzielają m.in. maszynistka Mary Lou, czarnoskóry student Landry, pracujący w zakładach Renaulta Angelo i student filozofii Jean‑Pierre. Pod powierzchnią codzienności pulsuje trauma wojenna, dotkliwsza tym bardziej, że towarzyszy jej dyskusja o ówczesnym rasizmie we Francji.

Pokazowi towarzyszy wykład prof. Michaela Rothberga poświęcony koncepcji wyłożonej w wydanym niedawno polskim przekładzie Pamięci wielokierunkowej. Pamiętania Zagłady w epoce dekolonizacji (2016) – a więc temu, jak współcześnie myśleć o pamiętaniu Zagłady w kontekście innych traumatyzujących wydarzeń historycznych, problemów społecznych i ekonomicznych czy kryzysów politycznych.


MIROSŁAW BAŁKA - wybór prac wideo 60’



W „wycieczkach” do miejsc pamięci Zagłady i miejsc pamiętanych z dzieciństwa niewielka kamera towarzyszy Mirosławowi Bałce od wielu lat. Artysta traktuje kamerę jako swoisty notatnik i narzędzie, które pomaga widzieć i pamiętać.

Mirosław Bałka jest rzeźbiarzem i twórcą wideo. Jego prace były pokazywane w najbardziej prestiżowych galeriach i muzeach w Polsce i za granicą, obejrzały je m.in. osoby analizujące kwestie przemocy, grozy i utraty wpisanych w przestrzeń, psychikę, język i obraz.

Wstęp i komentarz wygłosi Roma Sendyka, której zainteresowania dotyczą zagadnień kultury wizualnej i kultur pamięci. Jest kierowniczką Centrum Badań nad Kulturami Pamięci na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz autorką książek, m.in. Nowoczesny esej. Studium historycznej świadomości gatunku (2006) i Od kultury ja do kultury siebie (2015).


PAYS BARBARE | PAYS BARBARE
reż. Yervant Gianikian, Angela Ricci Lucchi, Francja 2013, 65’



IBAFF International Film Festival 2014: najlepszy film pełnometrażowy
MFF w Locarno 2013: udział w konkursie głównym
Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych w Igławie: udział w konkursie głównym


Yervanta Gianikiana i Angelę Ricci Lucchi uważa się za mistrzów gatunku found footage. Oboje zbierają i analizują obrazy związane z obiema wojnami światowymi XX wieku i kolonializmem. Ich zmontowany z prywatnych, nieznanych wcześniej nagrań film Pays barbare pokazuje historię podboju Etiopii przez faszystowskie Włochy w 1935 roku. Z materiałów wyłania się groza wojny i portret nowego, totalitarnego człowieka człowieka „niosącego cywilizację barbarzyńskiemu krajowi”.

Pokazowi towarzyszy wykład Pawła Mościckiego – filozofa, eseisty i tłumacza, który interesuje się przede wszystkim współczesną filozofią i krytyczną myślą polityczną, a także teatrem, sztuką i literaturą. Współzałożyciel pisma Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej (pismowidok.org). Autor wielu książek, w tym My też mamy już przeszłość (Warszawa 2015).


SPECTRES | SPECTRES
reż. Sven Augustijnen, Belgia 2011, 104’



W Spectres śledzimy podróż Jacques’a Brassinne’a de La Buissière’a – belgijskiego urzędnika i świadka tragicznych wydarzeń, które w 1961 roku doprowadziły do uwięzienia i zabójstwa pierwszego premiera Konga Patrice’a Lumumba. W filmie nie chodzi jednak o historyczną rekonstrukcję, ile refleksję nad tym, jak realne i namacalne okazują się we współczesnej Belgii tytułowe widma zbrodni.

Filmy, jak również publikacje i instalacje Svena Augustijnena dotykają kwestii politycznych, historycznych i społecznych, przekraczając jednocześnie granicę dokumentalności i eksperymentując z formatem opowiadania.

Wstęp wygłosi Andrzej Marzec – filozof, krytyk filmowy, adiunkt w Instytucie Filozofii UAM w Poznaniu. Redaktor Czasu Kultury zainteresowany dekonstrukcją, widmontologią, współczesną estetyką oraz współczesnym kinem greckim. Autor książki Widmontologia. Teoria filozoficzna i praktyka artystyczna ponowoczesności (Warszawa 2015).


ORGANIZATORZY PROJEKTU:

Palais des Beaux-Arts (BOZAR)

Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie

 


archiwum